Verschillende berichten (incl. filmpjes) van Rotterdammers die slachtoffer zijn geworden van excessief (hardhandig of zelfs gewelddadig) politieoptreden verspreiden zich afgelopen week met tienduizenden ‘like’- en ‘deel’-acties als een lopend vuurtje over sociale media. De berichten veroorzaken veel onrust in de stad en creëren vooral wantrouwen jegens de politie. Bovenop de verontwaardiging over het excessieve optreden, ontstaat hierbij op zijn minst de schijn van discriminatie, omdat slachtoffers hiervan vrijwel iedere keer Rotterdammers zijn met een andere afkomst dan de Hollandse. NIDA en SP bevragen morgen in de actualiteitenraad het college over discriminatie en excessief optreden door politie en BOA’s in Rotterdam en verzoeken het college met klem om dit te onderzoeken en structureel aan te pakken.
Nourdin el Ouali (NIDA): “Discriminatie door politie maakt niet alleen de samenleving, maar zelfs onze rechtstaat kapot. Politie en burgers moeten met en op elkaar kunnen bouwen. Onrechtvaardige of negatieve politieacties verzwakken onder burgers het vertrouwen en de legitimiteit van het hele politieapparaat.”
Achtergrondinformatie:
– Een blog incl. filmpje van vrijdag 20 juni (meer dan 10.000 x gedeeld) van maatschappijhistorici Zihni Ozdil over etnisch profileren: http://www.zihniozdil.info/uncategorized/notitie-uit-de-veiligheidsstaat/
– Een artikel incl. filmpje van dinsdag 25 juni (meer dan 3.000 ‘likes’ en 1000 keer gedeeld) van documentairemaker Abdelkarim el Fassi over excessief politieoptreden: http://www.joop.nl/leven/detail/artikel/27500_ontzetting_over_gewelddadig_optreden_politie_rotterdam/
Verschillende uitlatingen van (ex-)politieagenten en (wetenschappelijke) onderzoeken in grote steden als Amsterdam en Den Haag wijzen op discriminatie, al dan niet in combinatie met excessief hardhandig en gewelddadig optreden van politie jegens burgers, en vragen om een gerichte aanpak. De proactieve (ruime discretionaire) bevoegdheden zonder hiervoor verantwoording af te leggen, blijken “een recept voor discriminatie”, aldus Amnesty International (2013, Gelijkheid onder druk, p. 6) in een onderzoek naar discriminatie binnen het politieapparaat.
Effectief politiewerk is voor een groot deel afhankelijk van de steun van burgers. Wanneer mensen de politie als eerlijk zien en er een goede persoonlijke band mee hebben, wordt hun vertrouwen hierin versterkt. Als mensen politieacties echter zien als onrechtvaardig of negatief, verzwakt dit het vertrouwen en de legitimiteit van het hele apparaat. Verschillende onderzoeken in Europa en daarbuiten wijzen op deze dynamiek. Met identiteitscontroles, staandehoudingen en fouilleeracties die worden gezien als discriminerend, oneerlijk of respectloos, loopt de politie het risico haar eigen legitimiteit en effectiviteit te ondermijnen.
Meer dan steden als Amsterdam en Den Haag, zet Rotterdam in op proactief politieoptreden. Gezien de risico’s hiervan voor discriminatie en excessief optreden door politie lijkt onderzoek hiernaar en het treffen van maatregelen hiertegen volgens NIDA en SP meer dan nodig.