Rotterdam, donderdag 9 maart 2017 | Weet je nog? Toen op 12 november 2016 in Rotterdam. Terwijl aan de Maas de burgemeester sinterklaas en zwarte pieten ontving, trad de politie hard op tegen anti-racisme/zwarte piet demonstranten in de stad. Terecht of niet? Die donderdag erop volgde in de raad een actualiteitendebat en verschillende politieke partijen stelden schriftelijke vragen. Een commissie- en raadsdebat zouden later volgen, begin 2017. Dat is de procedure. Het commissiedebat hierover vond donderdag 9 maart jl. plaats. Je ziet het hier terug.
Inmiddels zijn de schriftelijke vragen beantwoord, kunnen we hier het noodbevel lezen, laat de politie weten dat zij naar eigen zeggen geen buitenproportioneel geweld heeft toegepast en vindt de burgemeester dat ook. En nu? Het commissiedebat dus.
Demonstranten delen hun verhaal
Aan de start van de commissiebespreking delen enkele anti-racisme demonstranten van die dag hun verhaal met de raadscommissie. De insprekers pleiten voor een onafhankelijk onderzoek naar de gebeurtenissen op 12 november 2016, een rechtvaardig oordeel en daarbij behorende sancties. Daarnaast pleiten de insprekers voor een waardevol en inclusief sinterklaasfeest voor iedereen, vrij van racisme. De demonstranten wijzen hierbij (terecht) ook op de verantwoordelijkheid van de (lokale) politiek. Zie hieronder de bijdrage van de insprekers, de vragen hierop van de raadsleden en de beantwoording hiervan.
Inzet van NIDA
De inzet van NIDA is sinds haar intrede in de raad, dus sinds maart 2014, onveranderd. Vóór een inclusief sinterklaasfeest. En dus vóór een piet make-over, vrij van racisme. Vóór het faciliteren van een constructief debat voor een inclusief sinterklaasfeest in de stad en onderwijspakketten hierover op scholen. Géén enkele betrokkenheid van de gemeente in het promoten dan wel faciliteren van de racistische stereotypering van zwarte piet. Dit alles geheel in lijn met de conclusies en aanbevelingen van diverse internationale mensenrechtenorganisaties, waaronder die van de VN. Daarbij pleit NIDA voor een onafhankelijk onderzoek rondom de gebeurtenissen op 12 november 2016 en de inzet van al het voorgenoemde in Rotterdam in aanloop naar de te verwachte komst van sint en piet in november 2017.
Een onafhankelijk onderzoek?
Het volledige debat kun je hier terug zien (agendapunt 7, vanaf 2:26:00). Ook partijen als D66, SP en GroenLinks zijn kritisch naar de lezing van de gebeurtenissen op zaterdag 12 november 2016 door de burgemeester en politie en pleiten voor onafhankelijk onderzoek. De demonstranten zullen dit doen bij de (nationale) Ombudsman, de procedure hiervoor loopt. Of dit er ook komt, moet nog blijken. Ondertussen pleiten de genoemde politieke partijen voor een onafhankelijk onderzoek ingesteld vanuit de gemeenteraad. De burgemeester laat weten hier geen meerwaarde van in te zien. Of hier desondanks een raadsmeerderheid voor te vormen is, is nog niet zeker. NIDA, SP en GroenLinks zijn voor, waarschijnlijk ook D66. Leefbaar en CDA zijn in ieder geval tegen. Vooral de PvdA zal van belang zijn voor een meerderheid.
Inclusief sinterklaasfeest?
Gedurende het debat ging de focus vooral uit naar het politieoptreden tegenover de anti-racisme/zwarte piet demonstranten. Vooralsnog lijkt er geen raadsmeerderheid te vormen voor (al) de maatregelen die NIDA voor staat voor de realisatie van een inclusief sinterklaasfeest (zie eerdere alinea: Inzet van NIDA). Wel geeft de burgemeester aan, in tegenstelling tot eerdere beantwoording van schriftelijke vragen hierover van NIDA, dat hij meer zou willen doen om het debat over een inclusief sinterklaasfeest in de stad te faciliteren. Een begin. Hoe is voorlopig nog onduidelijk. NIDA zal hier verder op inzetten. De burgemeester spreekt in de commissievergadering uit een conferentie te willen organiseren met verschillende betrokkenen naar aanleiding van de gebeurtenissen rondom de anti-racisme/zwarte piet demonstratie. Over de nadere invulling van de conferentie komen we later te spreken.
En nu?
De commissie is in afwachting van een burgemeesterbrief met aanvullende informatie rondom ambtsberichten van de AIVD (update: deze brief is op 30 maart 2017 verstuurd aan de raad). Mede naar aanleiding hiervan zullen onder meer NIDA en de SP besluiten een raadsdebat over deze kwestie aan te vragen om een onafhankelijk onderzoek naar de gebeurtenissen alsnog met een raadsmeerderheid af te dwingen. Ondertussen zullen de demonstranten inzetten op een onafhankelijk onderzoek door de Ombudsman.
Conclusie?
Het gaat allemaal moeizaam. Erg moeizaam. Het stimuleren van politiek maatschappelijke veranderingen in het algemeen vergt een lange adem. Maar een gevoelige kwestie als ‘zwarte piet’ in het bijzonder. Zo ook iets als ‘buitenproportioneel politiegeweld’. En een combinatie hiervan blijkt des te hardnekkig. Maar we gaan door. We maken stapjes. Soms grote. Soms kleine. Hoe klein ook. Vooruit. Samen. Wordt vervolgd.